Kodin
Panait Istrati, (1884 - 1935)
Çeviren: Yaşar Nabi Nayır
Bu kitabıyla tanıştığım Istrati'nin Akdeniz, Kira Kiralına, Minka Abla, Sünger Avcısı, Mihail gibi Türkçede yayımlanan başka eserleri de var.
20. yy çağdaş yazarlarından Rumen Istrati, Balkanların Maksim Gorki'si olarak anılır. İbrail kentinde doğmuş Romanya’nın. Çok gezmiş, İstanbul’dan tutun da bütün Avrupa’yı, hatta Ortadoğu’yu. Henüz bir yaşındayken babasını kaybeden yazarın yaşamı yokluklar acılarla geçmiş. Kitaplarını, kendi kendine, bulduğu bir sözlükten öğrendiği Fransızca ile yazmış.
Değişik baskılarına göre farklı sayfa sayısı olan kısa bir roman Kodin.
Güzel, duygusal, Panait Istrati’nin dostluk temasını işlediği, kısa bir öykü. Kodin hikâyesi beni çok etkiledi. Bu sayede Panait Istrati’yi sevdim ve yaşamını merak edip okudum. Oldukça samimi bir şekilde ilerleyen cümleler kitabı ve karakterleri sevdiriyor. Tabi bunda çevirinin güzelliğinin de doğrudan etkisi var.
Dostluk ve arkadaşlık üzerine kurulmuş en güzel öykülerden biri Kodin. Roman, çocuk karakter Adrien’in ağzından anlatılır. Adrien yoksul bir çocuktur, annesi çamaşırcılık yaparak hayatını kazanmaktadır. Adrien annesine, annesi de Adrien’e düşkündür. Adrien, Kodin ile tanışır. Kodin mahallelinin baş belasıdır. Önüne gelenle kavga eden, geçimsiz bir yaratıktır. Dev gibi bir cüssesi vardır ve çirkindir de… Tuhaf bir arkadaşlık başlar ikisi arasında. Artık mahallede kimse Adrien’e çatmayı göze alamamaktadır, zira o Kodin’in yakın dostudur. Kodin her zor durumda kaldığında Adrien’in arkasında bitiverir.
Sevgisizlik ve yalnızlığın bir insana neler yaptırabileceğinin cevabıdır Kodin'in hayatı. Anne ve babası tarafından lanetli bir insan muamelesi görerek yetişmiş olan Kodin, fiziksel görüntüsü, suça bulaşmış olması ve sert tabiatı nedeniyle toplumun dışına itilmiştir. Kodin, yaz kış demeden her akşam eve geldikten sonra annesini önce güzelce bir döver, ardından kapının önüne, sokağa bırakır. Adrien için Kodin’in neden böyle yaptığı hep merak konusuyken, mahalledekilerden Kodin’in hayatıyla ilgili gerçekleri öğrenir. Kodin ailesinden çok çekmiştir ve bu yüzden de annesinden intikam almaktadır.
"Zorla yaptırılan iyiliğin değeri yoktur, içinde çıkar olan iyilik adamın yüreğini ısıtmaz."
Çocuk veya yetişkin her yaştan insanın sıkılmadan bir çırpıda okuyabilecekleri ve dolayısıyla okuma sevgisini kazanabilecekleri çok güzel bir kitap. Okumuş olmaktan mutluluk duyduğum eseri sizlere de tavsiye ederim.
Elinizde yoksa da, radyo tiyatrosunu şu linkten dinleyebilirsiniz: https://youtu.be/dV24hZsA98M